به شهر برازجان خوش آمدید

كوه قلعه (باغ تاج) – پراس -  كاكو -  كوهك - ناخا و (بوم بلند) و....كه با كششي مغرورانه خليج فارس را نگهبان است.

خرگوش - جوجه تيغي - قوچ - هوبره - تيهو- كبك - دراج - قمري - سار- دل زرد - كبوتر باغي  و چاهي مي باشند.

قابل ذكر است كه آثار ساختمان هاي مخروبه اي كه بر فراز قله ی كوه قلعه وجود دارد و نيز چاه شگفت انگيزي كه از نزديك رأس قله تاكمركش كوه در سنگ يكپارچه حفر شده و سپس مجراي افقي آن كه از كمركش كوه به آب شيرين آن منتهي مي شود و نيز ديوار هاي مارپيچي كه به همرا ه پلكاني طولاني دامنه را به قلعه ی بالاي قله مي رساند موجب شده تا مردان بر اين باور باشد كه اينجا مركز حكومت فرمانروايي بوده به نام شاه مسغون ( شاه موس خون ) يا براز كه دختري زيبا داشته است .آن هنگامي كه دشمن بدين قلعه روي كرد و از گشودن آن عاجز ماند . اين دختر دل در گرو عشق فرمانده ی دشمن بست و او پيغام داد كه چگونه باحفر دالاني در كمركش كوه بر چاه آب قلعه دست يابد در ازاي اين خدمت او خواهان ازدواج با فاتح قلعه بود .

فرمانده ی دشمن نيز چنين كرد و بدلیل بي آبي و تشنگي قلعه تسليم و تخريب شد . اما فرمانده ی مال انديش فاتح اكنون از خيانت پيشگي دختر شاه مسغون بيمناك بود لذا از ازدواج با او سر باز زد او دستور داد او را با اسب در كوهستان بر خاك كشيدند بدين ترتيب خاين كشته شد و تكه گشت .

قلم پاي او نيز چون به گوشه اي افتاد نام كلمه بدان محل داده اند .

در منطقه ی دشتستان تا مدت ها بعد از اسلام جمعيتي از زرتشتيان حضور داشته است و اين قلعه در اختيار بزرگ آنان موسوم به مس مغان بوده كه در اين افسانه به صورت مسغول نقل شده است .

سرانجام اين قلعه در فتوحات مسلمانان در قرن سوم هجري فتح شد و قدرت مس مغان مضمحل گرديد . بنحوي نه چندان دقيق سقوط كوه قلعه را در بعضي از اخبار تاريخي و كتب انساب مي توان سراغ گرفت . بر اساس تذكره اي خطي موسوم به تذ كره شاه زند و در قرن سو م و چهارم هجري نهضت و مها جرتي از بني ها شم به سواحل جنوبي ايران صورت گرفت كه فرماندهي آن ها را عفيف الدين موسي مشهور به شاه زند و بر عهده داشته است .

جزوه كوه قلعه:دكتر عبد الرسول خير انديش